2-Sıfat tamlaması
3-İsim cümlesi
Bu 3 konu Arapça öğrenenler için en temel konulardır, üçünü beraber anlatıyorum çünkü bu 3ü sıklıkla karıştırılmaktadır. İsim cümlesinin yalnızca küçük bir kısmından bahsedeceğim çünkü bu konu anlatacağım bölümden ibaret değildir.
İsim tamlaması/ الإضافة
İsim tamlaması yani idafe yapısı en az iki kelimenin dizilimiyle oluşan yanyana getirilerek yapılan terkiptir. İlk yazdığımız kelimeye mudaf/مضاف ikincisine ise mudafun ileyh/مضاف إليه deriz. Mudaf yani ilk kelime her zaman ama her zaman belirsiz/el takısı almadan yazılır, ancak her zaman belirli sayılır. Mudaf hiçbir zaman tenvin alamaz. Kelimenin cümledeki görevine göre damme, fetha veya kesra alır. Mudafun ileyh yani ikinci kelime ise daima belirliyse kesra veya belirsizse tenvinli kesra alır. Asıl önemli öğe mudaf'tır. Mesela sınıfın kapısı tamlamasında bahsettiğimiz kapıdır, sınıf değil. Kapı daima önce yazılır. Türkçe'dekinin tersine kurulur.
NOT:
ال ile iyelik ekleri asla aynı kelimede yan yana bulunamaz.
Arapça'da isim tamlamasında 4 farklı örnek görürüz.
1- Mudafun ileyhi/ikinci kelimesi belirli olan ve iki ayrı kelimeyle yazılan.
sınıfın kapısı بابُ الصفِ
iyelik ekiyle mudafun ileyhi belirlenmiş şekilde yapılan tamlama
sınıfımın kapısı بابُ صفيteyzemin kızı بنتُ خالتي
Mudafun ileyhi özel isim olan tamlama
2-Mudafun ileyhi belirsiz olan.
bir sınıfın kapısı بابُ صفٍ
3-İyelik ekleriyle yapılan, böylelikle tek kelimeyle yazılan.
benim sınıfım صفي
4-Zincirleme isim tamlaması yani 2 ögeden fazla ögesi bulunan tamlamalar
okulun sınıfının kapısı بابُ صفِ المدرسةِ
Kuran-ı kerim'de geçen tamlama örnekleri
Sıfat tamlaması/صفة-موصول
Sıfat tamlaması kurulurken sıfat ve ismi arasında 4 açıdan uyum aranır ve her zaman sıfat ismine yani mevsulune tabidir, ona uyar, o ne hal alırsa sıfat da o hali alır. Yani isim tekilse sıfat da tekil olur, isim muennesse sıfat da muennes olur, ismin son harekesi fetha ise sıfat da son hareke olarak fetha alır, harekelendirilemiyorsa bile takdiren harekesi ne sayılıyorsa sıfat yine onu alır.
1- Cinsiyet bakımından:Muennes-muzekker
2- Sayı bakımından:tekil-ikil-çoğul
3- Belirlilik bakımından: Marife-nekra
4-İğrab (hareke gibi)
iyi bir örnek مثالٌ جيدٌ
iyi örnek المثالُ الجيدُ
kuvvetli bir dil لغةٌ قويةٌ
kuvvetli dil اللغةُ القويَّةُ
bu kitap هذا الكتابُ
bu profesör(kadın) هذه الأستاذةُ
İsim cümlesi/جملة اسمية
Bu bölümde 'Bu kitaptır' Bu defterdir tarzında cümleler kurabileceğimiz kısımdan bahsedeceğiz.
Cümle kurulurken mantık Türkçe'dekiyle aynı olacaktır. Bu nedenle Önce işaret zamirlerini getirip sonrasında anlatmak istediğimiz nesneyi yanına ekleriz. İşaret zamirinden sonra gelen kelime merfuğ olur, yani son harekesi tenvinli damme olur.
bu kütüphanedir هذه مكتبةٌ
bu eğlencelidir هذا مسليٌ
bu babamdır هذا أبي
hoca mumtazdır/seçkindir الأستاذُ ممتازٌ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder