Haritada bu isimle görülen yer aslında Amişlerin yaşadığı bir yer değil de yaşadıkları yeri anlatan bir simülasyon bölge. İçinde ev örneği, okul örneği, yetiştirdikleri hayvanlar ve alışveriş dükkanları bulunuyor. $10'a hayatlarını anlatan kısa bir tura katılabilirsiniz. Biz o şekilde güzel bir deneyim yaşadık.
Amişler, Amerika'da yaşayan bir hristiyan mezhebi. Teknolojiyi ve bilimi tamamen reddediyorlar ve doğa hayatını tercih ediyorlar. Tarihlerine bakacak olursak 1600lü yılların sonunda Reform hareketi sırasında yeni doğan çocukların vaftiz edilmesine karşı çıkıp 18 yaşından sonra kendi istekleriyle vaftiz olmalarını savunmuşlar. Avrupa'da bu nedenle baskı görüp 'Amerika'da özgürlük varmış, oraya gidelim' diyip çıkmışlar yola. Amerika malum göçmenler ülkesi; hapishaneden kaçan, borcu olan, eziyet gören herkes buraya kaçıyor. Bunlar da başlamışlar göç etmeye. Amiş isminin İsviçreli Jcob Amman'dan geldiği söyleniyor. Şu anda yaklaşık 300bin Amiş yaşadığı söyleniyor. Çok çocuklu olmaları sebebiyle nüfuslarının hızla artacağı bekleniyor. Nitekim bugüne kadar öyle olmuş.
Şimdi onlar hakkında hem öğrendiğimiz hem de ziyaretimiz sırasında gözlemlerimizden bazı ilginç bilgiler verelim:
1-Kendi aralarında Almanca'nın bir lehçesini konuşuyorlar.
2-Çocuklar sadece ilkokulu İngilizce okuyorlar, kiliselerinin kendi okulunda okuyorlar ya da ebeveynlerinin eğitiminden geçiyorlar.
3- Sade ve tesettürlü kıyafetler giyiyorlar.
4-Bekarlar siyah, evli kadınlar beyaz şapka takıyor.
5-Buggy denilen at arabalarıyla ulaşım sağlıyorlar.
6-Teknolojinin her türlüsünü reddediyorlar. Mennonite denilen daha rahat bir kesimi hariç.
7-Okullarında bilim dersi verilmiyor. Evrimi reddediyorlar. Halbuki Amerikalılar çok sever.
8-Elektrik ve doğalgaz kullanmadıkları için onun yerine gaz lambası ve soba kullanıyorlar.
photo by Zümrüt Sönmez
9- Federal devlet iç işlerine karışmıyor, aralarında yaşanan olaylara müdahale etmiyor.
10-Sağlık vergisi vermiyorlar, hastaneye gitmek yerine kendi tedavilerini uyguluyorlar.
11-Nüfusları hızla artıyor.
12-Herkes aynı kıyafeti giyiyor, üniforma gibi.
13-17.yy'dan kalma tarım aletleri kullanıyorlar.
14- Amişlerin yaşadığı yere yakın bir bölgede yaşamları yansıtılıyor, çok sayıda turistin ilgisini çektiği için Amişler bundan rahatsız oluyor, turistler de bu bölgeye yönlendiriliyor.
15-Sadece kendi aralarında evliliklere izin veriliyor.
Kadınların kıyafetleri bana Call the Midwife'taki rahibelerin kıyafetlerini hatırlatmıştı, ama onlar biraz daha kısa giyiyordu.
Okulları
The Amish Farm and House
Dutch Wonderland
Bird in Hand
Organik ürünler almak isteyenlere gelmişken güzel bir seçenek olabiliyor.
Marketleri reçellerle dolu. Organik bal da satıyorlar. Ancak biz hakikiliğinden emin olamadık tadınca.
Whoopie Pie bildiğimiz kremalı kek, Amiş köyünde çokça satılıyor.
Bird In Hand Family Restaurant
Zümrüt'ün emekleriyle ortaya çıkan şu belgeseli de izlemek için linke tıklayabilirsiniz.İlginç hikayelere yer veriliyor. Amişlerden ayrılan ve diğer Amerikalılar gibi bir hayat sürmeye başlayan bir kadının da anlatımları bulunuyor. İlgi çekici emek dolu bir belgesel.
Pennsylvania -Lancaster County- 01.02.2020
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder